Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA) tarafından Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi altında işlem gören şirketler için finansal risklere karşı enerji verimliliğinin önemi vurgulanmıştır. SEFiA tarafından yayınlanan “Atıl Varlık Riski ve Fosil Yakıt Yatırımlarından Çekilme Eğilimi: BIST 100 Örneği” başlıklı rapora göre, fosil yakıtlardan çekilme eğilimi küresel finans piyasalarında etkili olmaya başlamıştır.
Rapora göre, büyük varlık yönetim şirketlerinin fosil yakıtlardan yatırımlarını çekmeleri, küresel finans piyasalarında etkili olmaya başlayan bir eğilim olarak belirtilmiştir. Fosil yakıtlara yatırım yapmama kararı alan sermayenin büyüklüğü, iklim değişikliği kaynaklı risklere maruziyeti yüksek sermaye piyasalarını yapısal olarak etkileyecek bir risk olarak değerlendirilmektedir.
Rapora göre, Londra, Sao Paulo, Moskova, Avustralya ve Toronto borsalarının piyasa değerlerinin yaklaşık yüzde 20 ila 30’unun fosil yakıt yatırımlarıyla ilişkili olduğu belirtilmektedir. Buna göre, BIST 100 endeksinin karbon riskine maruz kalma oranı yüzde 11,3 olarak hesaplanmıştır. Türkiye için hesaplanan bu oranın “azımsanmayacak” seviyede olduğu vurgulanmıştır. Şirketlerin yenilenebilir enerji yatırımlarındaki sermayeleri ayrıştırıldığında, BIST 100 şirketlerinin doğrudan karbon riskine maruz kalma oranı yüzde 8,7’ye yükselmektedir.
Raporda ayrıca, Borsa İstanbul’da işlem gören ilk 30 şirketin (BIST 30) iklim karnelerinin incelendiği çalışmaya atıfta bulunulmuştur. Bankacılık dışındaki 26 şirket içinde, yüksek ve ciddi yüksek riskli şirket oranının geçen yıla göre azaldığı ve düşük riskli şirket oranının ise arttığı belirtilmiştir. Yüksek ve ciddi yüksek riskli şirket oranı geçen yıl yüzde 44 iken, bu yıl yüzde 38’e gerilemiştir. Düşük riskli şirket oranı ise yüzde 19’dan yüzde 8’e düşmüştür.
SEFiA’nın raporu, BIST 100 şirketlerinin finansal risklere karşı enerji verimliliğine daha fazla önem vermesi gerektiğini vurgulamaktadır. Yenilenebilir enerji yatırımlarının artması, şirketlerin karbon risklerini azaltmalarına yardımcı olabilir ve uzun vadede sürdürülebilirliklerini sağlayabilir. Bu nedenle, fosil yakıtlardan çekilme eğiliminin finansal piyasaları etkileyecek önemli bir faktör olduğu ve şirketlerin bu yönde adımlar atması gerektiği raporda belirtilmektedir.
