Çin, nükleer füzyon reaktörü için çalışmalar yürüten bir projede, yapay güneş projesi üzerinde yoğun bir şekilde çalışmak için 2006 yılından bu yana projeye devam etmiştir. 2020 yılında, nükleer füzyon reaktörünü aktive etmiş ve çeşitli testler gerçekleştirmiştir. Reaktör, Hefei kentinde yer almakta olup 70 milyon santigrat derecede 17 dakikadan fazla çalışarak dünya rekoru kırmıştır. Experimental Advanced Superconducting Tokamak (EAST) olarak adlandırılan bu reaktör, güneşte gerçekleşen nükleer füzyon sürecini taklit etmeyi hedeflemektedir. Nükleer füzyon, daha hafif elementlerin birleşerek daha ağır bir element oluşturduğu bir reaksiyon türüdür ve bu süreçte çok büyük miktarlarda enerji açığa çıkar. Bu reaksiyonun Dünya’da da gerçekleştirilerek sınırsız enerji elde etmek amacıyla çalışmalar yürütülmektedir.
Bu proje, sınırsız ve temiz bir enerji kaynağı oluşturmayı hedefleyen füzyon enerjisi adına oldukça önemli bir adımdır. EAST projesi, güneşte gerçekleşen füzyon ortamını Dünya’da oluşturmayı amaçlamaktadır. Proje ile ilgili önemli bir detay ise, plazmayı ultra yüksek sıcaklıklarda uzun süreler boyunca stabil bir şekilde tutmayı başarmış olmasıdır. Ancak, projenin karşılaştığı pek çok zorluk da bulunmaktadır. Füzyon reaksiyonlarını uzun süreler boyunca sürdürebilmek ve bu süreçten ekonomik ve verimli bir şekilde enerji elde etmek oldukça zor olmaktadır.
EAST reaktörü, son gelişmelerle birlikte 15 milyon derece olan Güneş sıcaklığını geçmiştir. Ancak Güneş’in nükleer füzyon sürecini 4,6 milyar yıl boyunca sürdürebilmesine karşın, reaktörlü sadece birkaç on saniye boyunca yüksek sıcaklıklarda reaksiyon sürdürebilmektedir. Proje tamamlandığında nükleer füzyon yoluyla üretilen güçle neredeyse sınırsız temiz enerji üretilmesi hedeflenmektedir. Proje, Dünya’daki enerji sorununa yönelik çözümler üretebilme potansiyeline sahiptir ve bu nedenle oldukça değerlidir.
EAST, füzyon enerjisi arayışında önemli bir adım olup, bu gelişmeler hem ulusal hem de uluslararası düzeyde enerji üretimi ve sürdürülebilirlik konularında yeni fırsatlar sunmaktadır. Bu proje, gelecek nesiller için temiz ve güvenli bir enerji kaynağına doğru atılan önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
