Vergi Gelirleri Yükselişte
Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), 2023 yılı bütçesinde öngörülen gerçekleşme tahminlerinin yüzde 5,7 üzerinde olduğunu açıkladı. Vergi gelirleri tahakkuk ve tahsilat oranlarının arttığını, 2022’de yüzde 89,5 olan vergi gelirlerinin cari yıl tahsilat oranının geçen yıl yüzde 92,7’ye çıktığını bildirdi. Merkezi yönetim bütçe gelirleri ise geçen yıl yüzde 86,1 artarak 5 trilyon 210 milyar liraya kadar yükseldi. Vergi gelirleri ise yüzde 91,2 artarak 4 trilyon 501 milyar lira oldu. Böylece bütçe gelirleri, 2023 yılı bütçesinde öngörülen gerçekleşme tahminlerinin yüzde 5,7 üzerine çıktı.
Muhasebat Genel Müdürlüğü verilerine göre de 2019 yılında yüzde 77,8 olan genel bütçe vergi gelirleri tahakkuk tahsilat oranının, 2022’de yüzde 81,3’e ve geçen yıl da yüzde 83,7’ye çıktığı aktarıldı. Yani tahsilat oranı 2.4 puan arttı. Bu duruma, tahsilatların yasal nedenlerle sarkabilmesi neden olabiliyor. Özellikle KDV’deki tecil terkin müessesesi nedeniyle ihraç kayıtlı teslimlere ilişkin KDV tahakkuk ederken tahsilatı ertelenebiliyor. Ayrıca ihtilaflı alacaklar için yargı mercilerince verilen yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlar alacağın tahsilatı durduruyor. Yapılandırma kanunları çerçevesinde ödemelerin 3 yıla kadar taksitlendirilmesi nedeniyle tahsilatlar izleyen yıllara kayabiliyor. Mücbir sebep uygulamaları nedeniyle vergilerin ödeme süreleri ertelendiğinde tahakkuk kayıtları olduğu halde tahsilatlar izleyen yılda yapılıyor. Sonuç olarak, geçmiş yıllardan devreden tahakkuklar dahil toplam vergi tahakkuklarına karşılık yapılan toplam tahsilatın 2022 yılındaki oranı yüzde 81,3 olduğu halde, 2023 yılında bu oran 2,4 puan artışla yüzde 83,7 olarak gerçekleşmiştir.
Kümülatif açıklanan verilerin gerçek tahsilat performansını göstermemesi nedeniyle cari yıl tahsilat performansının ölçülmeye başlandığını belirten GİB, son yıllarda vergi gelirlerinin cari yıl tahsilat oranlarının yüzde 90’ların üzerinde gerçekleştiğini de vurguladı. Geçmiş yılların aksine bu yıl vergi tahsilat oranı artarak yüzde 90’ları aşmış görünüyor. Bu durumu 2019 yılından bu yana elde edilen bilgilere göre belirleyen GİB, cari yıl verileri dikkate alınarak belirlenen vergi tahsilat ve tahakkuk oranlarını da açıkladı.
Tüm bu verilere dayanarak, vergi gelirlerindeki artış oranının dikkat çekmeye devam ettiği söylenilebilir. Anadolu Ajansı’ndan alınan bilgilere göre Gelir İdaresi Başkanlığı, vergi gelirleri tahakkuk ve tahsilat oranlarını 2022 yılı verileriyle karşılaştırarak vergi tahsilat oranındaki artışın sürdüğüne işaret ediyor.
