Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) hipertansiyonu, günlük hayatı olumsuz etkileyen ciddi bir kronik sorun olarak tanımlamaktadır. Hipertansiyon, kalbin kanı pompalarken damarda oluşturduğu basıncın normal değerlerin üzerinde olması durumunu ifade eder. Dünya genelinde yaklaşık 1,3 milyar insan hipertansiyon hastasıdır ve her yıl 9 milyonun üzerinde kişi, bu hastalık nedeniyle hayatını kaybetmektedir. DSÖ’nün son raporuna göre, hipertansiyon kalp, damar ve böbrek hastalıklarından ölüm oranını artıran ciddi bir durumdur ve “sessiz katil” olarak da adlandırılmaktadır. Yüksek tansiyon etkili ilaç tedavisiyle kontrol altına alınabilir.
Kandaki basıncın yükselmesiyle kalbin çalışmasının zorlandığı ve böbrekleri olumsuz etkilediği belirtilmektedir. Dünya genelinde 30 ila 79 yaş aralığındaki bireylerin %33’ü hipertansiyondan etkilenmektedir. Batı Pasifik ve Güneydoğu Asya gibi kalabalık bölgelerde hipertansiyon vakaları daha fazla görülmektedir. Türk Böbrek Vakfı, hayat tarzı önlemleriyle hipertansiyonun kontrol altına alınabileceğini vurgulamaktadır.
Hipertansiyonun belirtileri arasında baş ağrısı, susuzluk, sık idrara çıkma ihtiyacı, zayıflık, yorgunluk gibi durumlar bulunmaktadır. Türkiye’de her üç yetişkinden biri tansiyon hastasıdır ve hipertansiyonun görülme sıklığı artmaktadır. 60 yaş üzerindeki kişilerin %60’ından fazlasını etkileyen hipertansiyon, kalp damar hastalıkları riskini arttırabilir. ABD’deki araştırmalar, tansiyon kontrol becerisinin azaldığını ve buna bağlı olarak ölümlerin arttığını göstermektedir.
Hipertansiyonun çocuklarda da görülebileceği belirtilmektedir. Doğuştan gelen etkenler ya da obezite gibi faktörler hipertansiyona neden olabilir. Çocuklarda hipertansiyon belirtileri bulantı, kusma, baş dönmesi gibi durumlar olabilir. Hipertansiyonun sözel hafızayı etkilediği ve bilişsel gerilemeye sebep olabileceği belirtilmektedir.
Tuz kullanımının hipertansiyon üzerindeki etkileri de ele alınmaktadır. Yüksek tuz tüketimi kan basıncını artırabilir ve hipertansiyonu kontrol altına almak önemlidir. Türk Kardiyoloji Derneği, erken teşhisin ve risk faktörlerinin belirlenmesinin önemini vurgulamaktadır. Sigara, alkol ve stres gibi faktörlerin hipertansiyonu tetikleyebileceği belirtilmektedir. İlaç tedavisi doktor kontrolünde başlanmalı ve takip edilmelidir.
