Ağrı, insanlık tarihinde görülen en eski rahatsızlıkların başında gelmektedir.
Ancak, tüm ağrılar benzer özelliklere sahip değildir.
Farklı ağrı türleri, farklı nedenler ve tedavi yöntemleri ile ortaya çıkmaktadır.
Bu türler, birincil ve ikincil ağrı olarak iki ana gruba ayrılmaktadır.
Bunların yanı sıra, bu kategorilere girmeyen bazı özel ağrı tipleri de bulunmaktadır.
Halk arasında “delirten ağrı” olarak bilinen trigeminal nevralji (TN) bu türlerden birisidir.
Bu hastalık, yüzde ani, şiddetli ve dayanılmaz ağrılara yol açarak bireylerin yaşam kalitesini ciddi ölçüde etkileyebilir.
TRİGEMİNAL NEVRALJİ NEDİR
Trigeminal nevralji, yüzün hissiyatını sağlayan trigeminal sinir üzerinde etkili olan kronik bir ağrı bozukluğudur.
Genellikle tek taraflı ağrılar görülür ve bu ağrılar ani bir elektrik çarpması veya bıçak saplanması olarak hissedilir.
Ağrı genellikle birkaç saniye sürmekle birlikte, iki dakikaya kadar uzayabilmekte ve gün içerisinde sık sık tekrarlayabilmektedir.
KADINLARDA DAHA YAYGIN
Yüz yıkama, diş fırçalama, yemek yeme gibi basit temaslar ya da rüzgar gibi dış etkenler, trigeminal nevralji ağrılarını tetikleyebilir.
Hastalığın ilerleyen aşamalarında ağrılar daha uzun ve sıklıkla ortaya çıkabilir; bazı bireylerde devamlı hale gelebilir.
50 yaş üzerindeki insanlar arasında daha yaygın olsa da, her yaşta görülebilir. Kadınlarda ise erkeklere oranla daha sık rastlandığı gözlemlenmiştir.
TRİGEMİNAL SİNİRLER
Oftalmik dal (üst bölge): Alın, kafa ve göz çevresinin hissini sağlar.
Maksiller dal (orta bölge): Yanak, üst çene, üst dişler ve burun kenarlarını etkiler.
Mandibular dal (alt bölge): Alt çene, alt dişler ve dudakların hissiyatından sorumludur.
Ağrı en sık olarak orta ve alt dalda görülmekte olup, nadiren her iki tarafı etkileyebilmektedir.
TÜRLERİ VE NEDENLERİ
Trigeminal nevralji hastalığı üç farklı kategoriye ayrılmaktadır:
Klasik trigeminal nevralji: Genellikle bir kan damarının trigeminal sinire baskı yapması ile ortaya çıkar.
Sekonder trigeminal nevralji: Multipl skleroz, tümör gibi altta yatan hastalıklara bağlı olarak gelişim gösterir.
İdiyopatik trigeminal nevralji: Nedeni belirlenemeyen durumlar olarak tanımlanır.
TEŞHİS VE TEDAVİSİ
Hastalığın teşhisi genellikle bireyin tıbbi geçmişi, nörolojik muayene ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ile konur.
Tedavi sürecinde öncelikli olarak ilaçlar kullanılmaktadır:
Antikonvülzan ilaçlar: Ağrı sinyallerini bloke etmek amacıyla tercih edilir.
Cerrahi yöntemler: İlaçların etkisiz kaldığı durumlarda, sinire yapılan baskıyı azaltmak veya ağrı
