Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın çevresinde meydana gelen 3.5 şiddetindeki deprem, yüzeyden 19.5 kilometre uzaklıkta gerçekleştiği için korkulanın aksine çok hissedilmedi.
“Şükürler olsun” diyerek, herhangi bir olumsuz durumun yaşanmamasını sevgiyle karşılıyoruz.
25 Nisan 2025 tarihinde kaleme aldığım “Deprem gerçeği ve Samsun” başlıklı yazımda, konunun önemini “Önce tedbir sonra tevekkül” vurgusuyla belirtmiştim.
“O günden bugüne ne değişti?” sorusunun yanıtı, Büyükşehir Belediyesi’nin “Kentsel dönüşüm” hamlesinin hayata geçmesidir. Bu konuda Başkan Halit Doğan, “Kentsel Dönüşüm Ofisleri” oluşturulacağını müjdeledi. İlk etapta İlkadım ilçesindeki Kadıköy, Zeytinlik, Anadolu ve Kökçüoğlu Mahallelerinde bin 500 konut inşa edileceğini de belirtti. Sözlerine “Proje sürecini kimseyi yerinden etmeden, gönüllülük esasına dayalı bir şekilde hızlıca gerçekleştireceğiz.” diyerek ekledi.
Doğan’ın bu ifadeleri, geçmişteki “Haksızlığa uğradık” şikayetlerini göz önünde bulundurarak anlam kazanıyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 11 Ağustos 2018 tarihinde Samsun’un Canik ve İlkadım ilçelerinde kentsel dönüşüm alanlarını inceledikten sonra sosyal medya üzerinden “Samsun’un İlkadım ve Canik ilçelerindeki kentsel dönüşüm alanlarını inceledik. Vatandaşımızı mağdur etmeden, yerinde dönüşüm ilkesiyle hareket ederek, şehrimizi güzelleştirecek ve cazibe merkezi haline getireceğiz.” ifadelerini paylaşmıştı.
Murat Kurum, 28 Mart 2019 ve 20 Kasım 2020 tarihlerinde de dönemin AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Çiğdem Karaaslan ile birlikte Samsun’daydı ve konu hakkında açıklamalarda bulundu.
30 Eylül 2022 tarihinde de “2023 şehir buluşmaları” kapsamında Samsun’a gelen Bakan Murat Kurum, İlkadım’daki “Kentsel dönüşüm projesi” ile ilgili olarak mağduriyet yaşayan vatandaşların eleştirilerini dinledi.
Yaşanan gelişmeler, Ticaret Bakanı görevindeyken AK Parti’den Samsun 1. sıra milletvekili adayı olan Dr. Mehmet Muş’un devreye girmesiyle hız aldı.
Dr. Mehmet Muş, TOKİ’nin eski başkanı Ömer Bulut ve yeni başkan Levent Sungur ile yapılan görüşmeler neticesinde Halit Doğan’ın stratejik takip çalışmalarıyla “Kentsel Dönüşüm Ofisleri” açılma sürecine girildi.
Önceki yazımda vurguladığım gibi, eski başkan Kemal Vehbi Gül ve Yusuf Ziya Yılmaz döneminde yapılan “Kentsel Dönüşüm” projeleri, kamuoyunda trajikomik olaylar olarak yer bulmuştu. Örneğin, dönemin İlkadım Belediye Başkanları Necmi Akkoyunlu ve Erdoğan Tok’un, söz konusu mahallelerde yapılmayan yıkımlarla ilgili davaları olduğunu da belirtmek gerekir. Sonuç olarak, yıllar önceki sorunlar iki başkan tarafından üstlenildi ve sonunda beraatle sonuçlandı.
Samsun’un sıkıntılarının köklü olduğunu biliyoruz. Türkiye, 20 Ağustos Depremi’nin ardından çeşitli önlemler aldı; ancak bu önlemler, 6 Şubat’taki “Asrın felaketi” olarak adlandırılan depremde büyük kayıplarla kendini gösterdi. Yeni inşa edilen binaların çoğu, korkutucu bir şekilde yıkıldı. Tüm bu yaşananların ardından gündelik hayata devam ettik.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, yıllar önce “Yatay mimari” konusunu gündeme getirmişti. Murat Kurum da, üç yıl önce Samsun’da inşa edilecek konutların “Yatay mimari” anlayışına dayandırılacağını ifade etti. Ne yazık ki, bu uyarılara kulak veren pek olmadı. İlkadım ve Atakum’da hala büyük binaların yükseldiğini görmekteyiz. Bu yapılar, elbette deprem yönetmeliklerine uygun bir biçimde inşa ediliyordur, ancak bilim insanlarının bazı bölgelerin zemin yapısıyla ilgili uyarıları da göz ardı edilmemeli.
OMÜ Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Çetin, yedi ay önce yaptığı açıklamada, Samsun’un doğusundan geçen Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın en aktif ve tehlikeli fay hatlarından biri olduğunun altını çizmişti. Çetin, Bakanlık tarafından gerçekleştirilen bir araştırmayla Samsun’da 2 bin 171 riskli bina tespit edildiğini, bunların 4 bin 742’sinin konut ve 1,304’ünün iş yeri olduğunu belirtmişti.
Tüm bu gerçekler ortada. Son olarak meydana gelen Ladik merkezli deprem, bu durumu bir kez daha gözler önüne serdi.
Bu süreçte, “Kentsel Dönüşüm” uygulamalarının zorlukları aşikardır. Ancak, insan hayatının her şeyden daha değerli olduğunu unutmamak önemlidir.
Bu konuda alınacak kararların sonuçlarının büyük sorumluluklar taşıyacağının bilinciyle hareket edilmelidir. Unutulmamalıdır ki, önemli bir mesele ne kadar ertelenirse, o kadar riskli hale gelir.
