Avrupa Birliği’nde (AB) yürürlüğe giren dünyanın ilk “Yapay Zeka Yasası”, bu teknolojilerin kullanımına sıkı düzenlemeler getiriyor. Avrupa Parlamentosu (AP), mart ayında onayladığı yasa tasarısını 25 Mayıs’ta AB üyesi ülkeler tarafından kabul edilmesinin ardından 12 Temmuz’da Birliğin Resmi Gazetesi’nde yayınladı. Dünyanın ilk “Yapay Zeka Yasası” olan bu kurallar, aşamalı olarak AB üyesi 27 ülkede yapay zeka düzenlemelerini uyumlu hale getirecek. Temel amaç, yapay zeka sistemlerinin insan haklarına zarar vermeden çalışmasını sağlamak.
Yasaya göre, yüksek riskli alanlarda kullanılan yapay zeka sistemleri, insan hayatını ciddi şekilde etkileyebilecek süreçleri kapsıyor. Örneğin, ulaşım, sınav puanlaması, cerrahi işlemler, istihdam prosedürleri gibi alanlar “yüksek riskli” olarak sınıflandırıldı. Daha az risk taşıyan alanlar ise yapay zeka destekli video oyunları veya spam filtreleri gibi uygulamaları içeriyor. Risk derecesine göre yapay zeka uygulamalarının kullanımı için belirli koşullar belirleniyor ve uygulamanın sağlayıcılarına sorumluluklar yükleniyor.
Yasaya göre, “kabul edilemez” risk gruplarına giren sistemler tümüyle yasaklanıyor. Örneğin, yüz görüntülerinin izinsiz olarak kullanılması, duygu tanıma, sosyal puanlama gibi insanların gizli bilgilerini manipüle edebilecek uygulamalar yasaklanıyor. Yasada belirtilen kurallara uymayan şirketler, cirosuna göre milyonlarca euro para cezası ile karşı karşıya kalabilirler.
Yasa bugün yürürlüğe girmiş olmasına rağmen, yasaklar 6 ay sonra tam olarak uygulanmaya başlayacak. Bu süre zarfında şirketler, yapay zeka sistemlerini yasalara uygun hale getirmek için gerekli düzenlemeleri yapmak zorunda kalacaklar. Bu yasa AB’de yapay zeka kullanımını denetleyen ilk adım olma özelliği taşıyor ve diğer ülkeler için de bir örnek teşkil edebilir. Bu düzenleme ile yapay zeka teknolojilerinin insan haklarına saygılı ve güvenli bir şekilde kullanılması hedefleniyor.
