Çin Ulusal Uzay Günü’nde yapılan açıklama, Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA) tarafından önemli bir bilimsel iş birliği adımının atıldığını duyurdu.
Ajans, 2020 yılında Ay’ın Dünya’ya bakan yüzüne inen Chang’e-5 görevi kapsamında toplanan Ay kayalarından elde edilen örnekleri, çeşitli uluslararası araştırma kuruluşlarıyla paylaşacağını bildirdi.
Bu iş birliğine, Amerika Birleşik Devletleri’nden (ABD) iki üniversitenin de dahil olması dikkat çekiyor.
Chang’e-5 görevinde, Dünya’ya yaklaşık 1,73 kilogram Ay örneği getirilmişti. Bu örneklerin büyük bir kısmının, daha önce ABD’li Apollo ve Sovyet Luna görevleri tarafından elde edilen örneklerden yaklaşık bir milyar yıl daha genç olması, bilimsel açıdan önemli bir değer taşıyor.
ABD KURUMLARI İÇİN ÖZEL İZİN GEREKTİ
Çin’in bu paylaşım kararı, ABD ile Çin arasındaki bilimsel iş birliği konusundaki yasal engeller nedeniyle özel bir önem arz ediyor.
ABD yasaları, Kongre tarafından açık bir yetki verilmedikçe NASA’nın Çin ya da Çin’e ait kuruluşlarla iş birliği yapmasını kısıtlıyor. Bu sebeple, Çinli araştırmacılar, NASA’nın sahip olduğu Ay örneklerine erişim sağlayamıyor.
Bu yasal kısıtlamalar nedeniyle, Çin’den Ay kayaları örneklerini almak isteyen NASA destekli Brown Üniversitesi ve Stony Brook Üniversitesi’nin, ABD Kongresi’nden özel izin alması gerektiği belirtiliyor.
Bu izinlerin alınmış olması, iki ülke arasındaki bilimsel diyaloğun belirli alanlarda devam ettiğini kanıtlıyor.
11 FARKLI ÜLKE BAŞVURDU
Ay kayaları örneklerini alacak diğer uluslararası kuruluşlar arasında Almanya’nın Köln Üniversitesi, Japonya’nın Osaka Üniversitesi, İngiltere’nin Açık Üniversitesi, Fransa’nın Paris Gezegen Fiziği Enstitüsü ve Pakistan’ın Uzay ve Üst Atmosfer Araştırma Komisyonu da yer alıyor.
CNSA Başkanı Shan Zhongde, 11 farklı ülkeden Ay kayalarını ödünç almak için başvurular aldıklarını ifade etti.
