Milyonlarca dar ve sabit gelirli emekli, dul, yetim ve memur, temmuz ayındaki zammı beklerken sadece iki veri kaldı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanacak mayıs ve haziran Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) rakamları, yılın ikinci yarısında maaşlara yansıyacak artış oranını belirleyecek.
TÜİK, nisan ayı için TÜFE oranını yüzde 3, yıllık enflasyonu ise yüzde 37.86 olarak duyurdu. Nisan ayındaki TÜFE, beklenenden biraz daha düşük gerçekleşmiş durumda. Son dört ayda kaydedilen enflasyon rakamlarıysa, ocakta yüzde 5.03, şubatta yüzde 2.27, martta yüzde 2.46 ve nisanda yüzde 3 olarak sıralandı ve toplamda yüzde 13.36’lık bir artış gösterdi.
Yaşam pahalılığı karşısında zorlanan SSK ve Bağ-Kur emeklileri, dört ayda yalnızca yüzde 13.36 zam almış durumda. Temmuz ayında emekli aylıklarına yapılacak zam beklentileri ise yüzde 17-20 arasında değişiyor. Ocak ayında yapılan ve pek çok kişiyi şaşırtan yüzde 15.57’lik zam, enflasyon karşısında büyük ölçüde eriyerek satın alma gücünü yitirdi. SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yapılan bu düzenleme, maddi zorlukları ciddi şekilde aşmalarını sağlamadı ve yaşam standartlarını artırmadığı yıllardır ortada. Bu yüzden, Temmuz 2023’te memurlara verilen 8072 TL’lik seyyanen zammın emeklilere de uygulanması bekleniyor. Eğer bu seyyanen zam gerçekleşmiş olsaydı, en düşük emekli aylığı 14 bin 469 TL değil, 25-30 bin TL arasında olacaktı ve emeklilerin şikayetleri bu kadar fazla olmayacaktı. Emeklilerin en büyük beklentisi seyyanen zamdır; aksi takdirde 6 aylık enflasyon zammı, açlık sınırının altında kayıplarını telafi etmiyor.
Memurlar ve memur emeklilerine, bu yılın başında toplu sözleşme uyarınca verilen yüzde 6’lık zam ise etkisini kaybetti. Yaklaşık 6.5 milyon kişiyi ilgilendiren bu grup, dört ayda yüzde 6.94’lük bir enflasyon farkı elde etti. Mayıs ve haziran TÜFE verileri, memur ve emekli memurlara ödenecek altı aylık enflasyon farkını netleştirecek. Ayrıca, temmuz ayında maaş ve aylıklara yüzde 5 oranında toplu sözleşme zammı eklenmesi bekleniyor. Ağustos ayının başında, yetkili konfederasyon Memur-Sen ile Kamu İşveren Heyeti arasında maaş artışları açısından 2026-2027 yıllarını kapsayan bir toplu sözleşme görüşmesi başlayacak. Taraflar arasında uzlaşma sağlanamazsa, Kamu Görevlileri Hakem Kurulu, 11 hizmet kolunu kapsayan sözleşmeyi belirleyecek ve bu karar kesin olacaktır.
Şimdiye kadar hakem kurulunun belirlediği toplu sözleşmelerde genelde düşük zamlar çıkması ve bu durumun memurları tatmin etmemesi dikkat çekiyor. Memur-Sen’in düşük zam oranları üzerindeki etkisi kadar, yeterince etkili bir tutum sergilememesi de önemli bir faktör olarak öne çıkıyor. Memur-Sen’in, milyonlarca kişinin geleceğini etkileyecek pazarlık masasına güçlü bir şekilde oturması gerektiği aşikar.
Bağımsız akademisyenlerden oluşan Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), nisan ayı TÜFE oranını yüzde 4.46, yıllık enflasyonu ise yüzde 73.88 olarak açıklamış durumda. ENAG’ın verileri, toplumun gerçek yaşantısıyla örtüşmekte ve halk tarafından kabul görmektedir. Çünkü insanlar, çarşı ve pazarda karşılaştıkları yüksek fiyatlarla bunu bizzat deneyimliyorlar ve bu nedenle TÜİK’in açıkladığı TÜFE verilerine ihtiyatla yaklaşmaktadırlar. İstanbul Ticaret Odası (İTO) ise nisan ayı enflasyonunu yüzde 3.25 olarak bildirmişti. TÜİK’in verileri, genelde bu iki kurumun verilerin gerisinde kalıyor. Oysa çarşı ve pazar, yüksek fiyatları ile büyük bir sorun haline gelmiş durumda; yaz ayına yaklaştığımız bu günlerde sebze ve meyvelerin fiyatları oldukça artmış durumda.
