Van’da ilkokulu birlikte okuyan Agrin Nuda Bayat ve Elif Berra Demir, farklı şehirlerde lise öğrenimlerine devam etseler de dostluklarını sürdürmeye kararlılar. Bu güçlü bağlarını daha ileriye taşımak isteyen iki genç, çevre kirliliğine dikkat çekmek ve bu soruna çözüm bulmak amacıyla ortak bir proje geliştirme kararı aldılar.
Sürekli yüz yüze görüşerek ve çoğunlukla görüntülü aramalarla iletişimi sürdüren Bayat ve Demir, öğretmenlerinin de desteğiyle yoğun bir çalışma dönemi geçirdiler. Doğal malzemeleri kullanarak, meyan kökü, mor soğan kabuğu ve kırmızı deniz yosunu gibi ürünleri kaynatma, süzme ve kontrollü ısıtma gibi süreçlerden geçirerek jel haline getiren gençler, bu karışımı fırında kurutarak çevre dostu bir ambalaj ortaya çıkartmayı başardılar.
Yüksek ısıya dayanıklı, antibakteriyel özelliklere sahip ve düşük geçirgenlikte olan bu ambalaj, geleneksel plastik ambalajlara göre yüzde 8 oranında daha sağlam. Ayrıca doğada kısa sürede çözünme özelliğine sahip olan “Akıllı Gıda Ambalajı Projesi”, TÜBİTAK Türkiye finallerinde kimya dalında birincilik ödülünü kazandı.
“AMBALAJ ATIKLARINDA ÇEVRECİ BİR ALTERNATİF SUNDUK”
Projenin ortaklarından Agrin Nuda Bayat, çevre kirliliğini önleme motivasyonuyla bu yola çıktıklarını belirterek, “Dünyanın en büyük sorunlarından biri olan çevre kirliliği üzerinde yoğunlaştık. Plastik atıkların büyük kısmının ambalajlardan oluştuğunu fark edince bu alanda doğada çözünebilen bir alternatif geliştirmeyi hedefledik. Danışmanlığını, arkadaşımın okulundaki öğretmenlerden Selin Sağdıç yaptı” dedi.
Kullandıkları malzemeleri seçerken kendi bölgelerine özgü bitkileri tercih ettiklerini dile getiren Bayat, “Ben Van’da yetişen meyan kökünü, Elif ise kendi bölgesinde bulunan mor soğan kabuklarını kullandı. Bu sayede yerel kaynaklardan faydalandık ve tamamen doğada çözünebilen, fonksiyonel bir ürün geliştirdik. Projeyi görüntülü görüşmeler ve aralıklı buluşmalarla sürdürdük. Bir yıl boyunca büyük emek verdik ve sonuçlarını aldık” şeklinde konuştu.
“GELECEĞİN BİLİM İNSANLARI, BU SIRALARDAN ÇIKACAK”
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Hayati Yazıcı Fen Lisesi Müdürü Aydın Uçkan, projeye ilişkin değerlendirmesinde, “Öğrencilerimizi her zaman araştırmaya ve proje üretmeye teşvik ediyoruz. Bu yıl başvurduğumuz 120 proje arasından iki tanesi Türkiye finallerine kaldı. Agrin Nuda Bayat’ın projesi ise kimya alanında Türkiye birincisi oldu. Bu gençler, gelecekte Aziz Sancar gibi önemli bilim insanları olabilir” ifadesini kullandı.
Projeye katkı sunan fizik öğretmeni Alper Bayram, öğrencilerin bir yıl boyunca sabırla ve kararlılıkla bu süreci yönettiklerini vurgulayarak, “Laboratuvar deneylerini kayda alıp birbirlerine göndererek ilerlediler. Aralarındaki mesafeye rağmen büyük bir özveriyle çalışmalarını sürdürdüler. Bu başarının temelinde onların azmi ve emeği var. Kendilerini kutluyorum” dedi.
