Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Karayolları Genel Müdürlüğü kulislerinde son günlerin en çarpıcı konusu, köprü ve otoyol geçiş ücretlerine yapılacak yüksek oranlı zam. Kulislerde, bu konuda hazırlığın tamamlandığı, gerek kamu gerekse de özel sektörün işlettiği köprü ve otoyollara kısa süre içinde zam yapılabileceği konuşuluyor. Peki, hangi oranda bir zamdan söz ediliyor? Bu soruyu yanıtlamadan önce köprü ve otoyollarla ilgili çarpıcı bazı verileri paylaşalım. İktidar, son 21 yılda Yavuz Sultan, Osmangazi, 1915 Çanakkale köprüleri ile İstanbul-İzmir, Kuzey Marmara, Malkara-Çanakkale, Ankara-Niğde, Menemen-Aliağa-Çandarlı, İzmir-Çeşme otoyollarını yap-işlet-devret (YİD), eş deyişle kamu-özel sektör iş birliği (KÖİ) yöntemiyle hayata geçirdi. Avrasya Tüneli de YİD modeliyle inşa edildi. Devlet, bu projelere araç geçiş garantisi verdi. Garanti, bazılarında dolar, bazılarında euro (Çanakkale Köprüsü) olarak belirlendi. ON MİLYARLARCA LİRABu projelerde, hizmete sunulduğu günden bu yana araç geçiş garantisi tutturulamadı. Karayolları Genel Müdürlüğü, bu nedenle köprü ve otoyollara her yıl milyarlarca lira garanti ödüyor. (Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü de Avrasya Tüneli’ne garanti ödemesi yapıyor.)Köprü ve otoyollara, 2023 yılında garanti kapsamında yapılacak ödeme için öngörülen tutar 53.6 milyar TL. 2024 yılı yaklaşık 74 milyar TL… 2025 yılı tahmini 136 milyar, 2026 yılı tahmini de 163 milyar TL. Avrasya Tüneli için bu yıl 2 milyar TL, gelecek yıl 5 milyar TL garanti ödemesi yapılması bekleniyor. 2025 yılı 7 milyar, 2026 yılı için de 8 milyar TL düzeyinde hesaplanıyor.
GEÇİŞ ÜCRETLERİKarayolları Genel Müdürlüğü, devletin işlettiği köprü ve otoyollara en son 2022 yılının başında zam yaptı. (Bu yıl, temmuz ayında alınan bir kararla yüzde 18’lik KDV dilimi yüzde 20’ye yükseltildi. 10 Temmuz’dan geçerli 15 Temmuz Şehitler, Fatih Sultan Mehmet dahil köprü ve otoyol geçiş ücretleri arttı.)Özel sektörün işlettiği köprü ve otoyollarda da geçiş ücretleri sözleşme öngörülen tutarlarda belirlenmiyor.