Pazar yerlerinde kiraz fiyatları en düşük 150 TL olarak belirlenmişken, papaz eriği 100-150 TL aralığında, kayısı ise 100 TL’den satılıyor. Karpuzun kilogram fiyatı ise 40-50 TL arasında değişiklik göstermekte.
Yaz meyve ve sebzeleri pazarlarda görünmeye başladı, ancak fiyatlar oldukça yüksek. Nisan ayında yaşanan zirai don olayı ve akaryakıt fiyatlarındaki artış, nakliye masraflarını da etkileyerek meyve ve sebze fiyatlarını artırdı. Renkli ve çeşitli meyve ve sebzelerin tezgahlarda yer almasına rağmen, dar gelirli vatandaşlar bu ürünlere ulaşmakta zorlanıyor. En ucuz ürünlerin satın alınması durumunda bile, harcama miktarı 1000 TL’nin altına düşmüyor.
Ekonomide tutturulmaya çalışılan hedefler ve gerilemeyen enflasyon, Nisan ayında meydana gelen zirai don nedeniyle tarım ürünlerinin fiyatlarını artırdı. Mayıs ayı sonlarına yaklaşıldığında kaliteli domatesin kilogram fiyatı 100 TL’ye ulaşmış durumda. Yeşil fasulye ve patlıcan fiyatları da oldukça yüksek. Tarım alanında yaşanan bu sezonun en büyük afetlerinden biri olan zirai don, tarla ve seradaki ürünleri ciddi şekilde etkiledi. Çiftçiler, bu yılki üretimin geçen yılın üçte biri oranında olacağını belirtirken, gelecek yıllar için de olumsuz etkilerin devam edeceğini ifade ediyor. Bu durum, yüksek fiyatların önemli sebeplerinden biri olarak öne çıkıyor.
Yaz mevsimin ortasında olmasına rağmen, ürün fazlalığına rağmen fiyatların düşmeyeceği, belki 10-20 TL’lik bir düşüş yaşanabileceği ifade ediliyor. Gelen bilgiler, özellikle düşük gelirli memur, işçi, emekli, dul ve yetim kesimi için pek iç açıcı görünmüyor. Karpuzun toptan kilogramı tarlada 7 TL iken, pazar ve marketlerde 40-50 TL civarında satılıyor. Zirai don ve yüksek nakliye masrafları bahane edilse de, bu kadar büyük fiyat farklarının yaşanması dikkat çekiyor. Araçılara karşı gerçekleştirileceği söylenen mücadelelerin ne ölçüde uygulandığı sorgulanıyor.
Temel gıda fiyatlarındaki aşırı yükseklik, yıllık enflasyon hedeflerinin her ay yeniden revize edilmesine neden oluyor. Merkez Bankası, yıl başında belirlediği 2025 yılı enflasyon hedefini sürekli olarak yukarı çekiyor. TÜİK tarafından her ayın 3’ünde duyurulan enflasyon verileri ile çarşı-pazar fiyatları arasında büyük farklılıklar mevcut. Kamuoyu, bu verilere pek inanmıyor ve halk, cüzdanlarını zorlayan fiyatları baz alarak değerlendirme yapıyor. Temel gıda ürünlerindeki aşırı fiyat artışları, enflasyonun hedeflenen rakamlara düşmemesinde etkili bir etken oluşturuyor.
Hayat pahalılığı, gıda ürünlerindeki aşırı fiyat artışları, hangi siyasi partiye oy vermiş olursa olsun, 86 milyon yurttaşı etkiliyor. Dar gelirli, sabit maaş alan işçi, memur, emekli, dul, yetim, esnaf ve çiftçiler, bu durumdan en çok zarar gören kesim. Düşük maaş ve ücretlerle hayat mücadelesi veren halkın büyük bir bölümü, artan enflasyon ve yaşam pahalılığı karşısında güçlerini kaybetmiş durumda. Zengin kesimler, yüksek fiyatlardan etkilenmeden hayatlarını sürdürebilirken, dar gelirli aileler her gün yoksullaşarak geçim derdine düşüyor.
Can Selçuki’nin gerçekleştirdiği bir araştırma, hayat pahalılığından yalnızca muhalefet partilerinin tabanının değil, Cumhur İttifakı’nı oluşturan AKP ve MHP tabanının da rahatsız olduğunu ortaya koyuyor. AK Parti’ye oy verenlerin yüzde 45’i, ekonominin çok kötü olduğunu düşünürken, MHP tabanında bu oran yüzde 46. Araştırmaya göre, Cumhur İttifakı’nı destekleyen seçmenlerin yarısı mevcut ekonomik durumdan şikayetçi. Bu da gösteriyor ki, bu durumdan memnun kalmayan bir kesim oldukça büyük.
Sonuç olarak, yapılan araştırma, ülkenin en büyük sorununu temel gıdada yaşanan yüksek fiyatlar, memur, işçi ve emeklilerin yetersiz maaş ve ücretler alması, düşük zam politikaları ile satın alma güçlerinin azalması olarak tanımlıyor.
