Emeklilere ve memurlara Temmuz ayında yapılacak zam oranları gün yüzüne çıkmaya başladı. TÜİK’in mayıs ayı enflasyon oranı yüzde 1.53 olarak belirlenirken, beş aylık enflasyon yüzde 15.10 ve yıllık enflasyon ise yüzde 35.41 olarak kaydedildi. Yıl başında maaşlar ve asgari ücrete yapılan zam oranları arasında yer alan yüzde 11.54, yüzde 15.75 ve yüzde 30, beş ay içinde yüzde 15.10 oranında erimiş durumda. Mayıs enflasyonu, beklenenden çok daha düşük bir sonuç vererek hem çalışanları hem de emeklileri hayal kırıklığına uğrattı. Çarşı ve pazardaki fiyat artışlarının çok gerisinde kalan TÜİK verileri, bir kez daha tartışmalara neden oldu.
İstanbul Ticaret Odası’na (İTO) göre mayıs ayı enflasyonu yüzde 2.82, yıllık enflasyon ise yüzde 46.57 olarak belirlenirken; Enflasyon Araştırma Grubu’na (ENAG) göre bu oranlar sırasıyla yüzde 3.66 ve yüzde 71.23 seviyesine ulaştı. TÜİK’in açıkladığı bu düşük veriler, maaş ve asgari ücret üzerinde sürekli bir düşüşe sebep olmakta. Milyonlarca dar gelirlinin aldığı bu yetersiz artış, genellikle kısa sürede eriyerek alım güçlerini olumsuz etkilemekte.
SSK ve Bağ-Kur emeklileri, Ocak’taki yüzde 5.03, Şubat’taki yüzde 2.27, Mart’taki yüzde 2.46, Nisan’daki yüzde 3 ve Mayıs’taki yüzde 1.53 ile toplamda beş aylık kümülatif bir artışla yüzde 15.10 zam aldılar. Haziran ayı TÜFE verileri 3 Temmuz Perşembe günü açıklanacak ve bu veri, milyonlarca dar gelirli emeklinin Temmuz ayındaki zam oranını belirleyecek. Haziran enflasyonuyla birlikte SSK ve Bağ-Kur emeklilerine, dul ve yetim aylıklarına yüzde 17-18 arasında zam yapılması bekleniyor; ancak bu oran daha düşük de gelebilir. Emekliler de bu duruma hazırlıklı olmalılar.
Olası yüzde 17-18 arasındaki zam, emeklilerin maddi sorunlarını çözmede yeterli olmayacak. Bir diğer çözüm yolu ise, aylıklara eklenmesi gereken seyyanen artışın kaçınılmaz hale gelmesidir. 2023 Temmuz ayında memurlara yapılan 8.073 TL’lik seyyanen artışın emekli aylıklarına yansıtılması konusunda büyük bir beklenti söz konusu; bu zam, hayat pahalılığı içinde emeklilerin nefes almasına yardım edebilir. Bayram öncesi verilen 4 bin TL tutarındaki ikramiye ile sadece 2 kilogram baklava alınabilmesi, düşük maaşların yetersizliğini gözler önüne sermektedir. Bu durum, emekli torunların bayram harçlığı verme konusunda mahcubiyet yaşamalarına yol açıyor.
Yılbaşında yüzde 6 oranında bir toplu sözleşme zammı alan memurlar ve memur emeklileri, son beş ayda yüzde 8.58 oranında enflasyon farkına hak kazandı. Haziran enflasyonu ile birlikte 6 milyondan fazla memur ve memur emeklisi için Temmuz ayında ödenecek enflasyon farkı netleşmiş olacak.
Temmuz ayında ayrıca yüzde 5 oranında bir toplu sözleşme zammı daha alacak olan memurlar ve memur emeklileri, Ağustos’taki toplu sözleşme görüşmelerinin sonuçlarına odaklanacak. Hükümet ile yetkili konfederasyon Memur-Sen arasında gerçekleştirilecek görüşmelerde, 2026-2027 yıllarında yapılacak maaş artışları belirlenecek. Toplu sözleşme görüşmeleri öncesi kamuoyuna sert mesajlar veren Memur-Sen genel başkanın, aynı tutumu masada da sürdürmesi bekleniyor.
Ancak grev yasağının, memurların elini kolunu bağladığı göz ardı edilmemeli; en son süreçte Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’nun belirlediği zam ile memurlar yetinmek zorunda kaldı. Yine de, toplu sözleşme masasında milyonların sorumluluğunun farkında olarak hareket etmeleri gerekmekte.
